Dokładne ustalenie początku i lokalizacji ostrych bólów brzucha oraz możliwej przyczyny tych dolegliwości. Należy oce­nić stan psychiczny i rozwój umysłowy ciężarnej, ponieważ ocena intensywności i charakteru dolegliwości w dużej mierze zależy od psychiki i inteligencji chorej.
Umiejscowienie, charakter, promieniowanie bólów brzucha. Badając chorą w ciąży obowiązuje znajomość topograficznych zmian, które dokonują się w jamie brzusznej w ciąży oraz zmian ciążowych ogólnoustrojowych. Ciężarna macica zmienia stosunki topograficzne. Znaczne przekrwienie narządów miednicy mniej­szej zmienia reaktywność otrzewnej miedniczej oraz reaktyw­ność mięśni w tej okolicy i jest przyczyną wielu chorobowych zmian naczyniowych, np. zakrzepicy żylnej.
Bóle brzucha dzielą się na trzewne i somatyczne. Bardzo po­mocna w ocenie tych bólów jest podstawowa przynajmniej zna­jomość unerwienia somatycznego i wegetatywnego narządów i ścian jamy brzusznej. Bóle trzewne wywołane są podrażnie­niem otrzewnej trzewnej, np. przez substancje chemiczne, roz­ciągnięciem narządów jamistych (jelita, żołądek, pęcherzyk żół­ciowy), drażnieniem krezki jelit. Mają one charakter kolki, o zmiennej lokalizacji i intensywności, ustępują po lekach prze­ciwbólowych i rozkurczowych. Nie towarzyszy im obrona i na­pięcie mięśniowe. Powodują stan podniecenia i pobudzenia ruchowego chorych. Chore nie potrafią dokładnie zlokalizować takich bólów w brzuchu. Jeżeli proces chorobowy przechodzi na otrzewną ścienną, obserwuje się objawy miejscowego lub roz­lanego zapalenia otrzewnej (patrz dalej ? zapalenie otrzewnej). Bóle wówczas mają charakter stały, ściśle zlokalizowany, towa­rzyszy im obrona mięśniowa i wzmożone napięcie mięśni powłok brzucha oraz mięśni sąsiadujących z jamą brzuszną, jak mięsień zasłonowy, lędźwiowo-udowy i bocznie położonych mięśni brzu­cha oraz przepony. Zwykle bóle te promieniują w określonych kierunkach. Chore są cierpiące, leżą spokojnie w pozycji stałej i niekiedy przymusowej. Są to tzw. bóle somatyczne. Otrzewna miednicza unerwiona przez nerw płciowo-udowy nie daje gałązek ruchowych do mięśni przedniej i tylnej ściany brzucha. Dlatego też zapalenie otrzewnej miedniczej nie powoduje obrony i zwiększenia napięcia mięśniowego. Bodźce bólowe trzewne są przewodzone przez nerwy współczulne i przywspółczulne oraz nerw przeponowy. Bóle somatyczne są przewodzone przez nerwy rdzeniowe od Ths do S2 z otrzewnej ściennej oraz przez nerw przeponowy z przepony i narządów sąsiadujących z przeponą. Promieniowanie bólów bardzo pomaga w rozpoznaniu ostrej cho­roby brzucha. Promieniowanie bólu do barku sugeruje prze­dziurawienie wrzodu żołądka lub dwunastnicy, ropień podprzeponowy, rozlane zapalenie otrzewnej, pęknięcie śledziony itd. Tzw. pola Heada, czyli przeczulica skóry w obszarze unerwienia poszczególnych narządów, są również pomocne w lokalizacji choroby, np. przeczulica w okolicy śródbrzusza w ostrym zapa­leniu trzustki. Nagłe i bardzo silne bóle występują przy perfo­racji narządu, w zatorze tętnicy krążkowej, tętniaku rozwarstwia­jącym aorty, krwotocznym zapaleniu trzustki i w niedrożności jelit z zadzierzgnięcia. Powolne narastanie bólów jest charakte­rystyczne dla procesu zapalnego. Ciężarną pytamy, czy ból brzu­cha ma charakter stały (ból otrzewnowy), czy przemijający (ból o charakterze kolki), czy nasila się przy poruszaniu, jak to ma miejsce w zapaleniu otrzewnej, czy w ciągu kilku godzin ból zmienił lokalizację, czy jest związany z oddawaniem moczu i czy towarzyszą bólom inne zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Dokładnie wypytujemy ciężarną, czy nie było urazu brzu­cha. Brak w czasie badania bólów nie wyłącza obecności ostrej choroby brzucha. Po podaniu leków przeciwbólowych, w kilka godzin po przedziurawieniu wrzodu lub wyrostka robaczkowego, zanim proces zapalny nie obejmie otrzewnej ściennej, może w ogóle nie być bólów. Trwająca dłużej niedrożność mechanicz­na jelit, w okresie atonii jelit, może przebiegać bezbólowo. Za­leżność bólów brzucha od oddychania sugeruje podrażnienie przepony i chorobę narządów sąsiadujących z przeponą.

Brak łaknienia, nudności, wymioty. Objawy te często po­jawiają się w ciąży, ale również towarzyszą ostrym chorobom narządów jamy brzusznej. Wymioty mogą być pochodzenia tok­sycznego (niedrożność jelit, mocznica), jak również pochodzenia odruchowego wskutek drażnienia otrzewnej ściennej lub krezki jelit. Są charakterystycznym objawem dla niedrożności odźwiernika i jelit. Ocena stosunku wymiotów do bólów brzucha jest bardzo istotna. Wymioty występujące bez bólów nie są związane z ostrą chorobą brzucha.

Rytm wypróżnień oraz oddawanie gazów. Brak stolca, za­trzymanie gazów sugeruje niedrożność jelit lub rozlane zapale­nie otrzewnej (niedrożność porażenna). Biegunka występująca razem z wymiotami i bólami sugeruje ostry nieżyt żołądkowo- -jelitowy lub zatrucie pokarmowe, które jednak charakteryzuje się znacznie cięższym stanem ogólnym. Obecność krwi w stolcu świadczy o krwawieniu z jelita grubego, o nieswoistym zapale­niu jelit (proctocolitis lub choroba Leśniowskiego-Crohna).

Zaburzenia wydalania moczu (częstość oddawania moczu, bolesność, pieczenie w cewce, barwa moczu).

Podwyższona ciepłota ciała i dreszcze świadczą o procesie septycznym, dlatego też należy dokładnie wypytać o charakter gorączki i towarzyszące objawy.

Dokładny wywiad dotyczący przebytych chorób, operacji, zaburzeń miesiączkowania, zabiegów przerywania ciąży, stoso­wania leków antykoncepcyjnych i innych leków. Należy także zwrócić uwagę na zawód ciężarnej.