W przebiegu fizjologicznej ciąży powstają zmiany ilościowe i jakościowe we krwi. Ogólna objętość krwi wzrasta o około 30% (hiperwolemia ciążowa) z powodu zwięk­szonej ilości osocza przy zachowanej prawidłowo bezwzględnej liczbie składników morfotycznych. W związku z tym zjawiskiem przyjęło się wyrażenie, że w ciąży krew jest ?rozwodniona”, a niektóre wartości badanej krwi w czasie ciąży są fizjologicz­nie obniżone. Za stan zdecydowanie patologiczny uważa się spa­dek erytrocytów dopiero poniżej 3 milionów, poziomu hemoglo­biny poniżej 11 g°/o, a hematokrytu poniżej 31%. Prawidłowe wartości hemoglobiny u kobiet poza ciążą wynoszą od 11 do 15 g%, średnio 13,8 g%, erytrocytów od 4 000 000 do 5 000 000, średnio 4 400 000, a hematokrytu 37?47%.

Średnia waga hemoglobinyw krwince czerwonej: war­tości prawidłowe, niezależnie od ciąży, są jednakowe = 27? 31 pg (pikogram = 10^-42 g).

Wskaźnik barwny: 0,85?1,15 ? wartości jednakowe w ciąży i poza ciążą.

Żelazo w surowicy krwi: poziom w fizjologicznej ciąży ob­niża się. Prawidłowy poziom w stanach pozaciążowych wynosi 80?120 g. Ponieważ niedokrwistość zwiększa ryzyko operacyj­ne, deficyt żelaza należy uzupełnić w czasie lub po zabiegu ope­racyjnym. W leczeniu cięższych niedokrwistości można podawać krew zagęszczoną lub masę krwinkową. W lżejszych niedokrwistościach żelazo można podawać w okresie pooperacyjnym parenteralnie, a później per os.

Poziom białka całkowitego osocza krwi zazwyczaj obniża się w fizjologicznej ciąży. Prawidłowe wartości poza cią­żą ? 6,3?8,3 g%, ich dolna granica wynosi w ciąży 6,0? 5,5 g%, a w ciążach patologicznych, przede wszystkim w za­truciu ciążowym, może wynosić nawet poniżej 5?4,5 g%. Ko­nieczność wyrównania białka w hipoproteinemii znana jest powszechnie z uwagi na rolę białka (frakcja gamma-globuliny) w odporności i w procesie gojenia się ran, natomiast mniej zna­ny jest niepołożnikom związek niedoboru białka z zatruciem ciążowym i powstawaniem obrzęków. Podanie albumin, amino­kwasów czy osocza w czasie lub po zabiegu operacyjnym u ko­biety ciężarnej w przypadkach hipoproteinemii jest obowiązko­we. Wyrównanie niedoboru białka zwiększa szanse uniknięcia w okresie pooperacyjnym możliwych powikłań położniczych i chirurgicznych.

Elektrolity. Oznaczenie ich poziomu przed zabiegiem operacyjnym i odpowiednie wyrównanie wchodzi w zakres czyn­ności rutynowych. W szczególności odnosi się to do potasu, któ­rego poziom w okresie pooperacyjnym może się gwałtownie obniżyć i doprowadzić do powikłań w układzie krążenia (zabu­rzenia przewodnictwa serca).

W związku ze znacznymi zmianami we krwi ciężarnych krót­kiego omówienia wymaga fizjologiczne przyspieszenie opadania krwinek czerwonych i wzrost leukocytozy. Przyspieszenie opa­dania krwinek „czerwonych, które obserwuje się w ciąży fizjologicznej, wiąże się z przesunięciem frakcji białko­wych we krwi. W ciąży opadanie krwinek jest zawsze umiarko­wanie przyspieszone, jednak znaczniejsze przyspieszenie opada­nia jest charakterystyczne dla ostrego zapalenia przebiegającego w ustroju kobiety ciężarnej. Wzrost leukocytozy ma czę­sto decydujące znaczenie w podejmowaniu decyzji leczenia operacyjnego, w położnictwie ma względną wartość diagnostycz­ną, bowiem często już w ciąży fizjologicznej liczba krwinek białych osiąga wartości powyżej 10 tys. Leukocytoza wiąże się najczęściej z zatruciem ciążowym i idzie w parze z przesunię­ciem we wzorze odsetkowym w lewo (wzrost postaci młodocia­nych). Tym niemniej stwierdzony w czasie obserwacji klinicznej wzrost leukocytozy jest i w położnictwie charakterystyczny dla ostro rozwijającego się zapalenia i może ułatwić podjęcie de­cyzji zabiegu operacyjnego u ciężarnej kobiety.