Badanie ginekologiczne wskazane jest w każdym przypadku, a szczególnie przy zaburzeniach krwawienia, bolesnym miesiączkowaniu, podejrzeniu o infekcje dróg płciowych czy wady rozwojowe narządu rodnego lub przed wyborem środka antykoncepcyjnego. Badanie będzie łatwiejsze, jeżeli pacjentkę poinformujemy o jego potrzebie, sposobie wykonywania i dalszym postępowaniu. Powinno być ono przeprowadzone przy takim ułożeniu dziewczyny, które zmniejsza jej napięcie psychiczne i miejscowe.
Pokój badań nie może sprawiać zbyt sterylnego wrażenia i warto udekorować go plakatami, zdjęciami, zabawkami, kwiatami. Wskazane jest zasygnalizowanie badania przez dotknięcie wewnętrznej powierzchni ud i skóry brzucha. Ostrożnie dotykając końcami palców wejścia do pochwy, dobieramy odpowiedni rodzaj postępowania (badanie przez pochwę, przez odbyt) oraz rozmiar wziernika i oświetlenia. Narzędzia te nie powinny być zbyt zimne i trzeba wprowadzać je bardzo ostrożnie, niekiedy w znieczuleniu, a palce rękawicy należy umoczyć w wazelinie lub glicerynie.
Jeżeli pacjentka odczuwa badanie jako bolesne lub nieprzyjemne, należy odczekać i po chwili spytać czy badanie można kontynuować. Bardzo pomocne jest również utrzymanie kontaktu wzrokowego z dziewczyną. Doświadczony lekarz może w naturalny sposób rozmawiać o poszczególnych etapach badania albo o innych sprawach mogących zainteresować pacjentkę. Często pomaga to w jej zrelaksowaniu. Jednak podczas badania nie należy poruszać tematów, które bezpośrednio nie dotyczą pacjentki.
Rozmowa po badaniu powinna odbyć się gdy dziewczyna jest ubrana i poza pokojem badań, w którym znajduje się fotel ginekologiczny. Pacjentka jest wtedy znacznie spokojniejsza, że badanie zostało zakończone. Wtedy łatwiej uzyskać dodatkowe informacje, łącznie z prawdziwym celem wizyty. Jeżeli matka, rodzice lub partner dziewczyny obecni są podczas rozmowy po badaniu, udzielone przez lekarza informacje nie powinny krępować pacjentki, a jeżeli jest pełnoletnia muszą być przez nią wcześniej zaakceptowane.