Bolesność w trakcie stosunku płciowego, czyli dyspaurenia, może być powierzchowna lub głęboka. Dyspaurenia powierzchowna i ból w okolicy wejścia do pochwy są w więk­szości przypadków spowodowane złą tech­niką seksualną. Kobieta przed stosunkiem nie jest dostatecznie pobudzona, co pro­wadzi do braku nawilżenia ścian pochwy i powoduje mikrourazy błony śluzowej pod­czas ruchów frykcyjnych. W tych przypad­kach wskazana jest konsultacja dotycząca odpowiedniego pobudzenia i techniki pod­czas stosunku.

Inną przyczyną powierzchownej dyspaurenii są stany zapalne sromu i pochwy, któ­rych częstym powodem są drożdżaki lub wirus opryszczki. Jeżeli grzybica jest nie­podatna na leczenie, należy podejrzewać kłykciny płaskie i wykonać kolposkopię. Zda­rzają się przypadki kłykcin, które pomimo leczenia nawet przy pomocy lasera powodują ból, co uniemożliwia odbywanie stosunków płciowych.

Występują również czynniki natury psy­chicznej powodujące dyspaurenię powierz­chowną.

Często u podłoża przypadków głębo­kiej dyspaurenii leżą choroby ginekologiczne, które powinny być leczone, jeśli to moż­liwe. Najczęstszą przyczyną są stany za­palne, zrosty pozapalne, endometrioza i tyłozgięta macica. Głęboka dyspaurenia może pojawić się w czasie owulacji, gdyż jajniki stają się wtedy bardziej tkliwe i czułe na ucisk. Należy więc unikać pozycji oraz tech­nik, w których mężczyzna wchodzi bardzo głęboko w kobietę.